Luật Đấu thầu 2023 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong quy trình đấu thầu tại Việt Nam, nhằm nâng cao tính minh bạch và cạnh tranh trong các hoạt động đầu tư công. Với nhiều điểm mới như quy định về quyền lợi của nhà thầu và quy trình xử lý tình huống phát sinh, Luật này không chỉ bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia mà còn tạo ra một môi trường đầu tư công bằng hơn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá chi tiết Luật Đấu thầu 2023, những thay đổi nổi bật và các quy định cụ thể trong Nghị định số 24/2024/NĐ-CP, cũng như giải đáp những câu hỏi thường gặp liên quan đến luật này.
Luật Đấu thầu 2023 là gì?
Luật Đấu thầu 2023, có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2024, là văn bản pháp lý quy định về hoạt động đấu thầu trong lĩnh vực mua sắm công tại Việt Nam. Luật này nhằm đảm bảo tính minh bạch, công bằng, và hiệu quả trong việc sử dụng ngân sách nhà nước và tài sản công.
Một số điểm nổi bật của Luật Đấu thầu 2023:
- Cải cách quy trình đấu thầu: Luật đưa ra những quy định rõ ràng hơn về quy trình đấu thầu, từ việc lập kế hoạch đấu thầu đến việc thực hiện hợp đồng.
- Tăng cường minh bạch: Các quy định về công khai thông tin trong đấu thầu được nâng cao, nhằm đảm bảo mọi thông tin liên quan đều được công bố và dễ tiếp cận.
- Chất lượng và hiệu quả: Luật nhấn mạnh việc lựa chọn nhà thầu dựa trên hiệu quả và chất lượng công việc, không chỉ dựa vào giá thầu thấp nhất.
- Quản lý nhà thầu: Có những quy định chặt chẽ hơn về việc đánh giá năng lực của nhà thầu, đảm bảo rằng chỉ những nhà thầu đủ điều kiện mới được tham gia dự thầu.
- Xử lý vi phạm: Luật cũng quy định rõ ràng hơn về các hình thức xử lý vi phạm trong hoạt động đấu thầu.
Luật Đấu thầu 2023 được kỳ vọng sẽ thúc đẩy sự phát triển của thị trường đấu thầu, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước và bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan.
Điểm mới đáng chú ý trong Nghị định 24/2024/NĐ-CP về lựa chọn nhà thầu
Nghị định số 24/2024/NĐ-CP, ban hành ngày 27/02/2024, đã đưa ra nhiều quy định mới quan trọng trong việc hướng dẫn Luật Đấu thầu 2023, đặc biệt trong lĩnh vực y tế. Dưới đây là những điểm nổi bật:
- Phạm vi áp dụng: Nghị định quy định chi tiết về bảo đảm cạnh tranh, ưu đãi trong lựa chọn nhà thầu, năng lực và kinh nghiệm của thành viên tổ thẩm định, cũng như quy trình lựa chọn nhà thầu.
- Chọn nhiều nhà thầu trúng thầu: Nghị định cho phép lựa chọn nhiều nhà thầu trong lĩnh vực y tế. Nếu nhà thầu xếp hạng cao nhất không thể cung cấp, chủ đầu tư có thể ký hợp đồng với nhà thầu tiếp theo mà không cần chào đúng số lượng thuốc trong hồ sơ mời thầu.
- Báo giá cao nhất: Đối với lĩnh vực y tế, chủ đầu tư có thể lấy báo giá cao nhất làm giá gói thầu, trong khi các lĩnh vực khác chỉ được lấy giá trung bình.
- Tham gia của chuyên gia y tế: Bác sĩ, dược sĩ và các chuyên gia có thể tham gia tổ thẩm định khi không đủ nhân sự chuyên môn.
- Chi phí trong lựa chọn nhà thầu: Nghị định điều chỉnh rõ ràng các khoản chi phí liên quan đến lập, thẩm định và đánh giá hồ sơ, cũng như các chi phí khác trong hoạt động đấu thầu.
Nghị định 24/2024/NĐ-CP không chỉ giải quyết những khó khăn trong đấu thầu lĩnh vực y tế mà còn tạo ra một khung pháp lý đầy đủ và minh bạch hơn, giúp nâng cao hiệu quả và tính cạnh tranh trong hoạt động đấu thầu tại Việt Nam.
Xem thêm bài viết: Luật đấu thầu: Tổng quan và các quy định quan trọng
Hỏi đáp liên quan về Luật Đấu thầu
Nhà thầu có được kê khai thiết bị giống nhau cho nhiều gói thầu không?
Theo quy định tại Nghị định số 24/2024/NĐ-CP, pháp luật không cấm nhà thầu kê khai huy động thiết bị giống nhau khi tham dự nhiều gói thầu cùng lúc. Tuy nhiên, nếu nhà thầu được xếp hạng nhất ở nhiều gói thầu với thời gian thi công trùng nhau, điều này có thể dẫn đến tình huống không bảo đảm huy động đầy đủ thiết bị theo tiến độ yêu cầu.
Nếu nhà thầu không bảo đảm huy động thiết bị, bên mời thầu có thể yêu cầu bổ sung hay thay thế thiết bị không?
Trong trường hợp này, bên mời thầu có quyền đề nghị nhà thầu bổ sung hoặc thay thế thiết bị đã kê khai. Nhà thầu cũng cần chứng minh khả năng huy động phương tiện và thiết bị để đáp ứng yêu cầu của các gói thầu.
Thực tế áp dụng Luật Đấu thầu 2023
Để hiểu rõ hơn về Luật Đấu thầu 2023, có thể tham khảo một số ví dụ thực tế. Chẳng hạn, trong một dự án xây dựng hạ tầng giao thông, nhà thầu A tham gia đấu thầu cho ba gói thầu khác nhau. Trong hồ sơ dự thầu, nhà thầu A kê khai cùng một loại thiết bị cho cả ba gói thầu. Nếu thời gian thi công của các gói thầu này trùng nhau, bên mời thầu có thể yêu cầu nhà thầu A chứng minh khả năng huy động đầy đủ thiết bị cho từng gói thầu.
Kết luận
Luật Đấu thầu 2023 và Nghị định số 24/2024/NĐ-CP đã tạo ra một khung pháp lý vững chắc cho các hoạt động đấu thầu tại Việt Nam. Những quy định mới không chỉ giúp tăng cường tính minh bạch, công bằng mà còn bảo vệ quyền lợi của các nhà thầu.
Để đảm bảo việc thực hiện Luật Đấu thầu 2023 hiệu quả, các nhà thầu cần thường xuyên cập nhật thông tin và kiến thức về các quy định mới, tham gia các khóa đào tạo và hội thảo liên quan đến đấu thầu. Việc này không chỉ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
Ngoài ra, các cơ quan chức năng cũng cần thường xuyên tổ chức các chương trình tuyên truyền, tập huấn về Luật Đấu thầu 2023, nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng cho các bên liên quan. Điều này sẽ tạo ra một môi trường đấu thầu chuyên nghiệp, minh bạch và hiệu quả hơn trong tương lai.
