Chọn đơn vị kiểm toán xây dựng uy tín là yếu tố then chốt giúp chủ đầu tư đảm bảo tính minh bạch tài chính, tuân thủ pháp luật và hạn chế tối đa rủi ro trong các dự án xây dựng. Trong bối cảnh ngành xây dựng ngày càng phức tạp, chịu sự kiểm soát nghiêm ngặt từ cơ quan chức năng, nhu cầu sử dụng dịch vụ kiểm toán xây dựng chuyên nghiệp đang gia tăng mạnh. Đặc biệt bước sang năm 2025, khi các quy định mới trong Luật Xây dựng sửa đổi 2020 và Nghị định 10/2021/NĐ-CP chính thức có hiệu lực sâu rộng, việc lựa chọn đúng đơn vị kiểm toán không chỉ là yêu cầu pháp lý bắt buộc mà còn là chiến lược quản trị hiệu quả cho các nhà đầu tư.
Hiểu đúng về dịch vụ kiểm toán xây dựng: Tính chuyên biệt và pháp lý
Dịch vụ kiểm toán xây dựng là gì?
Dịch vụ kiểm toán xây dựng là quá trình đánh giá độc lập nhằm kiểm tra tính trung thực, hợp lý và tuân thủ pháp luật của toàn bộ chi phí đầu tư xây dựng một dự án. Khác với kiểm toán tài chính hay kiểm toán nội bộ, kiểm toán xây dựng đi sâu vào từng hạng mục công trình, từ khối lượng thi công, đơn giá áp dụng, định mức xây dựng cho đến các phát sinh, điều chỉnh trong quá trình thực hiện hợp đồng.
Một báo cáo kiểm toán xây dựng thường bao gồm các nội dung như:
-
Đối chiếu khối lượng và đơn giá trong hồ sơ thanh toán/quyết toán;
-
Kiểm tra giá trị nghiệm thu thực tế so với hợp đồng;
-
Đánh giá các khoản chi phí phát sinh, chi phí vượt khối lượng được duyệt;
-
Xem xét mức độ tuân thủ các văn bản pháp lý hiện hành như Luật Xây dựng, Nghị định về quản lý chi phí đầu tư công trình.
Do tính chất kỹ thuật phức tạp, dịch vụ kiểm toán xây dựng đòi hỏi đội ngũ kiểm toán viên không chỉ am hiểu kế toán – tài chính mà còn phải có chuyên môn sâu về kỹ thuật xây dựng và pháp lý liên quan đến đầu tư công. Đây cũng chính là lý do vì sao doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng khi lựa chọn đơn vị kiểm toán cho công trình của mình.
Xem thêm bài viết: Dịch vụ kiểm toán xây dựng uy tín tại TP.HCM năm 2025
Cơ sở pháp lý điều chỉnh dịch vụ kiểm toán xây dựng
Để triển khai dịch vụ kiểm toán xây dựng một cách hợp pháp và hiệu quả, các tổ chức cung cấp dịch vụ cũng như chủ đầu tư cần tuân thủ nghiêm ngặt hệ thống quy định pháp luật liên quan. Dưới đây là những văn bản pháp lý nền tảng chi phối hoạt động kiểm toán xây dựng hiện nay:
| Văn bản pháp lý | Nội dung chính |
|---|---|
| Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi 2020) | Là khung pháp lý cao nhất quy định trách nhiệm kiểm soát chi phí và chất lượng trong đầu tư xây dựng công trình. |
| Nghị định 10/2021/NĐ-CP | Hướng dẫn chi tiết việc quản lý chi phí đầu tư xây dựng, đồng thời quy định rõ điều kiện đối với tổ chức cung cấp dịch vụ kiểm toán xây dựng. |
| Thông tư 10/2021/TT-BTC | Đưa ra nguyên tắc và phương pháp xác định chi phí kiểm toán công trình, làm căn cứ để ký kết và thanh toán hợp đồng dịch vụ. |
Việc hiểu và áp dụng đúng các văn bản pháp lý nêu trên không chỉ là yêu cầu bắt buộc về mặt thủ tục, mà còn giúp các đơn vị kiểm toán xây dựng uy tín khẳng định năng lực hành nghề, đảm bảo rằng mọi hoạt động kiểm toán đều minh bạch và được công nhận hợp pháp. Đây cũng là tiêu chí hàng đầu để chủ đầu tư đánh giá và lựa chọn đối tác kiểm toán phù hợp.
Các tiêu chí chọn đơn vị kiểm toán xây dựng uy tín
Để lựa chọn được đơn vị kiểm toán xây dựng uy tín, chủ đầu tư không nên chỉ dựa vào giá cả hay mối quan hệ quen biết, mà cần đánh giá toàn diện theo các tiêu chí chuyên môn và pháp lý. Dưới đây là những yếu tố cốt lõi cần cân nhắc kỹ lưỡng.
Năng lực pháp lý rõ ràng, minh bạch
Trước hết, một đơn vị kiểm toán chuyên về lĩnh vực xây dựng phải có đầy đủ tư cách pháp nhân và giấy phép hoạt động hợp pháp. Điều này bao gồm giấy phép hành nghề kiểm toán đầu tư xây dựng, chứng chỉ kiểm toán viên do Bộ Tài chính cấp, và đăng ký hoạt động tại cơ quan quản lý có thẩm quyền như Sở Xây dựng hoặc Bộ Xây dựng. Đây là điều kiện bắt buộc được quy định rõ tại Điều 16 của Nghị định 10/2021/NĐ-CP.
Không chỉ vậy, theo quy định hiện hành, các đơn vị cung cấp dịch vụ kiểm toán xây dựng còn phải công khai năng lực, đội ngũ nhân sự và dự án từng thực hiện trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Việc thiếu hoặc cố tình che giấu thông tin này có thể là dấu hiệu cho thấy đơn vị chưa đủ điều kiện hành nghề, hoặc có vấn đề về năng lực thực tế.
Kinh nghiệm thực tiễn và hồ sơ năng lực chuyên sâu
Không phải đơn vị nào có giấy phép cũng đủ điều kiện để đảm nhận kiểm toán các công trình phức tạp. Một đơn vị kiểm toán xây dựng uy tín thường có tối thiểu 5 năm kinh nghiệm hoạt động, từng thực hiện kiểm toán cho các dự án lớn, đặc biệt là các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước, vốn ODA hoặc PPP.
Ngoài ra, năng lực còn thể hiện qua khả năng xử lý đa dạng công trình: từ công trình dân dụng, khu đô thị đến giao thông, thủy lợi, hạ tầng kỹ thuật. Khi làm việc với đối tác kiểm toán, chủ đầu tư nên yêu cầu hồ sơ năng lực chi tiết kèm các báo cáo kiểm toán mẫu đã từng thực hiện. Đây là cách xác thực chất lượng thực tế, tránh tình trạng “treo đầu dê bán thịt chó” – quảng cáo năng lực vượt quá khả năng thực.
Quy trình kiểm toán rõ ràng, tuân thủ chuẩn mực hành nghề
Một trong những yếu tố phân biệt dịch vụ kiểm toán xây dựng chuyên nghiệp và nghiệp dư chính là quy trình làm việc. Theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam (VAS), kiểm toán xây dựng phải tuân thủ nghiêm ngặt 4 giai đoạn:
-
Thứ nhất, nắm bắt tổng thể công trình và đánh giá rủi ro tiềm ẩn;
-
Thứ hai, thiết kế chương trình kiểm toán phù hợp với đặc thù dự án;
-
Thứ ba, tiến hành kiểm tra, xác minh các chi phí đầu tư xây dựng;
-
Cuối cùng, lập báo cáo kiểm toán có giá trị pháp lý, được chấp thuận bởi cơ quan quyết toán như Ban quản lý dự án, Kho bạc Nhà nước hoặc Kiểm toán Nhà nước.
Một quy trình kiểm toán minh bạch, chi tiết không chỉ phản ánh tính chuyên nghiệp mà còn giúp chủ đầu tư kiểm soát tốt tiến độ, giảm thiểu rủi ro phát sinh chi phí ngoài hợp đồng. Quan trọng hơn, những báo cáo được thực hiện theo chuẩn hành nghề sẽ có giá trị cao khi làm căn cứ quyết toán vốn đầu tư, kể cả khi bị thanh tra, kiểm toán lại.
Một trong những yếu tố sống còn khi lựa chọn đơn vị kiểm toán xây dựng uy tín chính là khả năng lập báo cáo kiểm toán có giá trị pháp lý và được các cơ quan quyết toán chấp thuận. Đây không chỉ là tài liệu mang tính chuyên môn, mà còn là bằng chứng pháp lý để Kho bạc Nhà nước, Kiểm toán Nhà nước hoặc Ban quản lý dự án xét duyệt và thanh toán vốn đầu tư.
Nếu báo cáo kiểm toán không đáp ứng đúng mẫu biểu, cấu trúc hoặc được thực hiện bởi tổ chức không đủ điều kiện hành nghề, chủ đầu tư có thể đối mặt với rủi ro nghiêm trọng: báo cáo bị trả về, không được chấp nhận quyết toán, thậm chí bị đình chỉ giải ngân vốn hoặc bị thanh tra đột xuất.
Một báo cáo đạt chuẩn thông thường sẽ bao gồm:
-
Tóm tắt các sai lệch, bất cập về khối lượng, đơn giá hoặc chi phí so với hồ sơ gốc;
-
Kiến nghị xử lý cụ thể theo từng nhóm vấn đề;
-
Chữ ký và đóng dấu của kiểm toán viên được cấp chứng chỉ hành nghề hợp pháp.
Lựa chọn đúng dịch vụ kiểm toán xây dựng không chỉ là “kiểm” để biết, mà còn là “kiểm” để được công nhận bởi pháp luật.
Bảng so sánh: Đơn vị kiểm toán xây dựng uy tín và đơn vị kém chất lượng
Dưới đây là cái nhìn tổng quan giúp nhà đầu tư dễ dàng phân biệt giữa một đơn vị kiểm toán xây dựng uy tín và một đơn vị không đủ năng lực:
| Tiêu chí | Đơn vị kiểm toán xây dựng uy tín | Đơn vị kém chất lượng |
|---|---|---|
| Pháp lý | Có đầy đủ giấy phép hành nghề, công khai thông tin minh bạch | Hồ sơ pháp lý không rõ ràng, thiếu chứng chỉ hành nghề |
| Kinh nghiệm | Đã thực hiện nhiều dự án lớn, đa dạng lĩnh vực xây dựng | Thiếu dự án thực tế, chủ yếu hoạt động hình thức |
| Báo cáo kiểm toán | Được cơ quan Nhà nước chấp thuận, có giá trị quyết toán | Báo cáo bị trả về, thường xuyên bị yêu cầu chỉnh sửa |
| Phản hồi khách hàng | Nhận được đánh giá tích cực, có tỉ lệ tái sử dụng dịch vụ cao | Có phản ánh tiêu cực, từng vướng tranh chấp nghề nghiệp |
Việc so sánh trực tiếp theo bảng trên giúp các chủ đầu tư không mất quá nhiều thời gian phân tích mà vẫn chọn đúng đối tác đủ năng lực – đặc biệt khi thời gian quyết toán công trình là giai đoạn then chốt.
Cảnh báo: Những sai lầm thường gặp khi lựa chọn đơn vị kiểm toán xây dựng
Không ít chủ đầu tư, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đã từng phải trả giá đắt do chọn sai đơn vị kiểm toán xây dựng. Dưới đây là những sai lầm phổ biến cần đặc biệt tránh:
Lựa chọn theo giá rẻ mà bỏ qua chất lượng
Theo quy định tại Thông tư 10/2021/TT-BTC, chi phí cho dịch vụ kiểm toán xây dựng được xác lập trên cơ sở định mức nhà nước, tính toán theo quy mô và tính chất của từng công trình. Do đó, nếu có đơn vị báo giá thấp hơn quá nhiều so với mặt bằng chung, đó có thể là dấu hiệu cho thấy đơn vị đó cắt giảm nhân sự, rút gọn quy trình hoặc thậm chí thuê ngoài kiểm toán viên không có chứng chỉ hành nghề. Hậu quả là báo cáo kiểm toán kém chất lượng, không được các cơ quan nhà nước công nhận.
Không kiểm tra hồ sơ pháp lý, điều kiện hành nghề
Một trong những lỗi nghiêm trọng nhất là ký hợp đồng kiểm toán với tổ chức chưa đủ điều kiện hoạt động. Dù báo cáo có chi tiết đến đâu, nếu thực hiện bởi một đơn vị không có giấy phép kiểm toán đầu tư xây dựng hoặc không đăng ký tại Bộ Xây dựng, toàn bộ hồ sơ vẫn có thể bị xem là vô hiệu. Điều này có thể khiến dự án bị đình trệ trong khâu thanh toán hoặc quyết toán.
Chỉ dựa vào giới thiệu, không thẩm định năng lực thực tế
Nhiều chủ đầu tư lựa chọn đối tác kiểm toán dựa trên lời giới thiệu hoặc mối quan hệ cá nhân mà không yêu cầu kiểm tra báo cáo mẫu, danh sách dự án đã thực hiện hay đội ngũ nhân sự. Điều này dẫn đến rủi ro rất lớn, đặc biệt khi đơn vị chỉ hoạt động trên danh nghĩa mà không có đội ngũ kỹ sư, kiểm toán viên chuyên ngành thực thụ.
Lựa chọn đúng đối tác kiểm toán là bước đầu tiên nhưng cực kỳ quan trọng để đảm bảo công trình được thẩm định chi phí minh bạch, đúng pháp luật và không gặp rào cản trong quá trình quyết toán.
Gợi ý địa chỉ cung cấp dịch vụ kiểm toán xây dựng uy tín
Nếu bạn đang tìm kiếm đơn vị kiểm toán xây dựng uy tín để đồng hành trong các dự án đầu tư công hoặc tư nhân, Master Accountant Network (MAN) là một lựa chọn đáng cân nhắc.
Với hơn một thập kỷ kinh nghiệm trong lĩnh vực dịch vụ kiểm toán xây dựng, đặc biệt tại các dự án sử dụng vốn ngân sách và vốn vay quốc tế, MAN sở hữu đội ngũ kiểm toán viên chuyên môn cao, am hiểu pháp lý xây dựng và có đầy đủ chứng chỉ hành nghề được cấp bởi Bộ Tài chính.
Báo cáo do MAN thực hiện được các cơ quan quyết toán như Kho bạc Nhà nước, Ban Quản lý dự án và Kiểm toán Nhà nước chấp thuận với tỷ lệ phản hồi tích cực cao. Quy trình kiểm toán minh bạch, có hỗ trợ hậu kiểm và xử lý chênh lệch theo đúng quy định pháp luật là điểm mạnh giúp MAN tạo dựng được uy tín vững chắc trong ngành.
Bạn có thể tìm hiểu thêm: Thông tin về dịch vụ tại trang chính thức của MAN.
Ngoài ra, để cập nhật các văn bản pháp lý mới nhất và hướng dẫn từ cơ quan chức năng, bạn có thể tham khảo thêm tại Cổng thông tin điện tử Bộ Xây dựng – kênh chính thống được các đơn vị kiểm toán sử dụng làm căn cứ chuyên môn và pháp lý.
Những câu hỏi phổ biến về việc chọn đơn vị kiểm toán xây dựng uy tín
Khi nào cần thực hiện kiểm toán xây dựng trong vòng đời một dự án?
Đơn vị kiểm toán có chịu trách nhiệm pháp lý nếu xảy ra sai sót trong báo cáo?
Làm thế nào để kiểm tra năng lực của một đơn vị kiểm toán xây dựng?
Hình thức hợp đồng kiểm toán nào phù hợp nhất để tránh phát sinh rủi ro?
Kết luận: Lựa chọn đúng đơn vị kiểm toán xây dựng là đầu tư cho sự minh bạch và bền vững
Trong bối cảnh các dự án xây dựng ngày càng chịu sự giám sát chặt chẽ từ cơ quan nhà nước và nhà tài trợ, việc lựa chọn đơn vị kiểm toán xây dựng uy tín không chỉ đảm bảo tiến độ và chất lượng dự án mà còn giúp chủ đầu tư tránh được rủi ro pháp lý và thất thoát tài chính. Báo cáo kiểm toán đạt chuẩn sẽ là “tấm khiên” bảo vệ dự án trước các cuộc thanh tra, đồng thời là điều kiện bắt buộc để quyết toán vốn đầu tư, đặc biệt là trong giai đoạn hậu COVID-19 khi ngân sách công đang được kiểm soát nghiêm ngặt.
Thay vì lựa chọn theo cảm tính hoặc giá rẻ, chủ đầu tư cần nhìn nhận kiểm toán như một chi phí bắt buộc có giá trị sinh lời gián tiếp, vì nó bảo vệ toàn bộ dòng tiền của dự án. Một dịch vụ kiểm toán xây dựng chuyên nghiệp là bảo chứng cho sự minh bạch, hiệu quả và tuân thủ pháp luật.
Nếu bạn đang tìm kiếm một đối tác đủ tầm để đồng hành trong các công trình trọng điểm, hãy lựa chọn Master Accountant Network (MAN) – đơn vị kiểm toán xây dựng nhiều năm liền được tin tưởng bởi các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Liên hệ tư vấn dịch vụ kiểm toán xây dựng tại MAN
🏢 Địa chỉ: Số 19A, đường 43, phường Tân Thuận, TP. Hồ Chí Minh
📞 Mobile / Zalo: 0903 963 163
📩 Mail Us: man@man.net.vn
👉 Hãy để MAN trở thành đơn vị đồng hành cùng bạn trong việc kiểm toán, bảo vệ và tối ưu hóa chi phí đầu tư xây dựng ngay từ hôm nay.
