Luật Đấu thầu số 90/2025/QH15 mang đến cơ chế đột phá, trao quyền quyết định sửa đổi hợp đồng linh hoạt hơn cho Chủ đầu tư. Tuy nhiên, liệu quy định nới lỏng này có áp dụng cho các hợp đồng đã ký kết trước ngày luật có hiệu lực? Phân tích chính thức từ Bộ Tài chính khẳng định nguyên tắc chuyển tiếp nghiêm ngặt: các gói thầu cũ vẫn phải tuân thủ Luật 22/2023/QH15 (sửa đổi tại Luật 57/2024/QH15) và mọi thay đổi vượt giá gói thầu vẫn cần phải được cấp trên phê duyệt. Đây là điểm mấu chốt mà mọi Chủ đầu tư và Nhà thầu cần nắm rõ để tránh rủi ro pháp lý trong quản lý hợp đồng chuyển tiếp.
I. Tình huống: “Nút thắt” trong thẩm quyền sửa đổi hợp đồng
Gần đây, việc áp dụng các quy định mới về sửa đổi hợp đồng đấu thầu, đặc biệt là các quy định nới lỏng thẩm quyền quyết định cho Chủ đầu tư, đã nhận được sự quan tâm lớn từ các đơn vị thực hiện dự án. Cơ chế mới hứa hẹn đẩy nhanh tốc độ xử lý các thay đổi phát sinh.
Dưới đây là phần hỏi đáp (Q&A) cụ thể về vấn đề này, trong đó đề cập đến Luật số 90/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15.
Trích dẫn nguyên văn Hỏi – Đáp từ Bộ Tài chính
Câu hỏi: Theo Điều 1 Luật số 90/2025/QH15 sửa đổi bổ sung khoản 4 Điều 70 Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, khi sửa đổi hợp đồng làm thay đổi thời gian thực hiện hợp đồng nhưng không vượt thời gian thực hiện dự án hoặc vượt giá gói thầu (bao gồm dự phòng) được duyệt nhưng không làm vượt tổng mức đầu tư, dự toán mua sắm thì chủ đầu tư xem xét, quyết định. Tôi xin hỏi, quy định nêu trên có áp dụng được với các gói thầu ký hợp đồng trước khi Luật số 90/2025/QH15 có hiệu lực không?
Trả lời (Bộ Tài chính): Bộ Tài chính trả lời vấn đề này như sau: Theo quy định tại khoản 1 Điều 10 Luật số 90/2025/QH15, các gói thầu lựa chọn nhà thầu đã phát hành hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu và đã mở thầu trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì tiếp tục tổ chức lựa chọn danh sách ngắn, lựa chọn nhà thầu, lựa chọn nhà đầu tư, ký kết và quản lý thực hiện hợp đồng theo quy định của Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 57/2024/QH15 và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành. Theo đó, đối với các gói thầu đã ký hợp đồng trước ngày 1/7/2025 thì việc sửa đổi hợp đồng thực hiện theo quy định của Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 (Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 được sửa đổi tại Luật số 57/2024/QH15). Vì vậy, trường hợp khi sửa đổi hợp đồng làm thay đổi thời gian thực hiện hợp đồng hoặc vượt giá gói thầu (bao gồm dự phòng) được duyệt thì phải được người có thẩm quyền cho phép.
Nguồn: Chính sách online
II. Phân tích chuyên sâu: Nguyên tắc “Bất hồi tố” và Quy định Chuyển tiếp
Phần trả lời của Bộ Tài chính đã làm rõ nguyên tắc áp dụng luật pháp trong đấu thầu, cụ thể là nguyên tắc áp dụng quy định chuyển tiếp (mang tính chất “bất hồi tố” đối với hợp đồng đã ký).
1. Cơ chế đột phá từ Luật số 90/2025/QH15
Điều 1 của Luật số 90/2025/QH15 đã sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 70 Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, tạo điều kiện thuận lợi chưa từng có:
Quy định Mới (áp dụng cho hợp đồng mới): Khi sửa đổi hợp đồng làm thay đổi thời gian thực hiện hợp đồng nhưng không vượt thời gian thực hiện dự án hoặc vượt giá gói thầu (bao gồm dự phòng) được duyệt nhưng không làm vượt tổng mức đầu tư, dự toán mua sắm thì Chủ đầu tư xem xét, quyết định.
Đây là một bước tiến lớn nhằm loại bỏ thủ tục trình duyệt phức tạp lên cấp có thẩm quyền, miễn là sự thay đổi vẫn nằm trong “trần” dự án/tổng mức đầu tư đã được phê duyệt.
2. Sự chi phối của Luật Chuyển tiếp (Khoản 1 Điều 10)
Mặc dù quy định mới hấp dẫn, nhưng tính thời điểm quyết định tất cả. Theo Bộ Tài chính, khoản 1 Điều 10 Luật số 90/2025/QH15 đã quy định rõ phạm vi áp dụng:
| Tiêu chí | Nội dung Chính xác | Hậu quả pháp lý đối với hợp đồng cũ |
|---|---|---|
| Đối tượng | Các gói thầu đã phát hành hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu và đã mở thầu trước ngày Luật số 90/2025/QH15 có hiệu lực thi hành. | Bao gồm cả các gói thầu đã ký hợp đồng. |
| Luật áp dụng | Tiếp tục thực hiện hợp đồng theo quy định của Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 (đã được sửa đổi tại Luật số 57/2024/QH15). | Không áp dụng thẩm quyền linh hoạt của Chủ đầu tư theo Luật số 90/2025/QH15. |
3. Vướng mắc cố hữu vẫn tồn tại
Kết luận từ Bộ Tài chính là rõ ràng: Quy định nới lỏng tại Luật 90/2025/QH15 không được hồi tố (áp dụng ngược) cho các hợp đồng đã ký trước ngày 1/7/2025.
Điều này dẫn đến hệ quả pháp lý quan trọng:
- Bắt buộc trình duyệt: Nếu các gói thầu cũ (ký trước 1/7/2025) phát sinh sửa đổi làm thay đổi thời gian hoặc vượt giá gói thầu (kể cả dự phòng), Chủ đầu tư vẫn phải trình người có thẩm quyền (trên Chủ đầu tư, ví dụ: người quyết định đầu tư) xem xét và cho phép.
- Nguy cơ chậm tiến độ: Việc này duy trì quy trình phê duyệt nhiều cấp, có thể gây kéo dài thời gian xử lý hồ sơ sửa đổi, tiềm ẩn nguy cơ chậm tiến độ dự án.
III. Khuyến nghị hành động chiến lược
Để đảm bảo tính pháp lý và tiến độ dự án, Chủ đầu tư và Ban Quản lý dự án cần áp dụng chiến lược kép:
- Kiểm tra ngày ký hợp đồng: Đây là tiêu chí duy nhất để xác định luật áp dụng.
- Hợp đồng ký trước 1/7/2025: Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, tuân thủ quy trình trình duyệt phức tạp lên người có thẩm quyền khi có thay đổi vượt giá gói thầu.
- Hợp đồng ký từ 1/7/2025 trở đi: Tận dụng tối đa thẩm quyền mới, nhanh chóng ban hành quyết định sửa đổi hợp đồng nếu thay đổi không vượt dự án/tổng mức đầu tư.
- Rà soát nội bộ: Đào tạo và phổ biến cho cán bộ đấu thầu, quản lý hợp đồng về sự khác biệt giữa quy định cũ và quy định mới, đặc biệt về giới hạn thẩm quyền của Chủ đầu tư trong giai đoạn chuyển tiếp.
Thông tin liên hệ MAN – Master Accountant Network
- Địa chỉ: Số 19A, đường 43, phường Tân Thuận, TP. Hồ Chí Minh
- Mobile / Zalo: 0903 963 163 – 0903 428 622
- Email: ma*@*****et.vn
Xem thêm bài viết: Kiểm toán xây dựng cơ bản: quy trình, nội dung và vai trò
