Theo Báo cáo Kiểm toán Nhà nước 2024, có đến 62% dự án đầu tư công bị phát hiện tồn tại sai sót pháp lý khi quyết toán. Phần lớn nguyên nhân đến từ việc các cơ quan, đơn vị không kịp thời cập nhật các quy định mới từ Luật, Nghị định, Thông tư hướng dẫn đến Chuẩn mực Kiểm toán Nhà nước.
Trong bối cảnh hệ thống pháp luật tài chính – ngân sách liên tục được điều chỉnh, việc nắm bắt đầy đủ và đúng quy định là yêu cầu bắt buộc với chủ đầu tư, ban quản lý dự án và đơn vị kiểm toán. Không chỉ để đảm bảo hồ sơ hợp lệ khi quyết toán, mà còn tránh những rủi ro pháp lý nghiêm trọng.
Bài viết này sẽ giúp bạn nắm bắt toàn diện hệ thống văn bản pháp luật áp dụng cho công tác quyết toán năm 2025, từ Luật, Nghị định cho đến Thông tư và Chuẩn mực Kiểm toán Nhà nước. Không chỉ dừng lại ở việc liệt kê, nội dung còn đi sâu phân tích rõ từng quy định nổi bật, những điểm mới và các lưu ý quan trọng trong thực tiễn áp dụng. Đồng thời, bài viết cũng cung cấp phương pháp cập nhật và kiểm soát văn bản hiệu quả theo từng quý, giúp các đơn vị chủ đầu tư, ban quản lý dự án
Các văn bản luật và nghị định cần biết
Luật Đầu tư công – Trục xương sống của quyết toán vốn
Số hiệu: 39/2019/QH14 (hiệu lực từ 01/01/2020, sửa đổi năm 2023)
Trọng tâm: Điều 45–48 quy định toàn diện việc lập, thẩm tra và phê duyệt quyết toán vốn đầu tư công.
Điểm cần lưu ý:
Khoản 2, Điều 45: “Chủ đầu tư có trách nhiệm hoàn thiện hồ sơ quyết toán trong vòng 45 ngày kể từ ngày bàn giao đưa công trình vào sử dụng.”
Đây là căn cứ pháp lý quan trọng để xác định thời hạn lập quyết toán và trách nhiệm cụ thể của chủ đầu tư.
Luật Đấu thầu – Nền tảng pháp lý cho nghiệm thu và thanh toán
Số hiệu: 43/2013/QH13 (hiệu lực từ 01/01/2014, sửa đổi năm 2022)
Điểm nhấn: Điều 25–27 hướng dẫn chi tiết trình tự nghiệm thu, thanh toán và quản lý hợp đồng.
Ví dụ cụ thể:
Điều 25, Khoản 3: “Hồ sơ nghiệm thu bao gồm biên bản nghiệm thu, bảng xác nhận khối lượng, chứng từ thanh toán hợp lệ…”
Đây là cơ sở để xây dựng bộ hồ sơ hoàn công chuẩn xác, phục vụ quyết toán đúng quy trình.
Nghị định 10/2024/NĐ-CP – Tăng thời hạn nộp quyết toán
Ban hành: 15/02/2024 – Hiệu lực: 01/04/2024
Điểm mới đáng chú ý:
- Tăng thời hạn nộp báo cáo quyết toán từ 30 lên 45 ngày, tạo dư địa xử lý hồ sơ kỹ lưỡng hơn.
- Bổ sung quy định về phê duyệt quyết toán qua hình thức điện tử.
Nghị định 128/2023/NĐ-CP – Quản lý chi phí phát sinh sau quyết toán
Hiệu lực: 05/12/2023
Nội dung nổi bật:
- Cho phép xử lý chi phí phát sinh sau quyết toán nếu được cơ quan thẩm quyền đồng ý bằng phụ lục hợp đồng.
- Bắt buộc lưu trữ chứng từ theo chuẩn ISO 9001, ưu tiên bản mềm số hóa.
Quy định này ảnh hưởng lớn đến các dự án có phát sinh bổ sung sau giai đoạn hoàn công.
Các Thông tư hướng dẫn hồ sơ quyết toán
Thông tư 58/2019/TT-BTC – Hướng dẫn hồ sơ nghiệm thu
Hiệu lực: 05/10/2019
Chi tiết yêu cầu: Hồ sơ nghiệm thu bắt buộc bao gồm:
- Biên bản nghiệm thu từng hạng mục.
- Hồ sơ hoàn công.
- Hợp đồng & phụ lục hợp đồng.
- Hóa đơn tài chính và chứng từ thanh toán.
Là văn bản mang tính “checklist” chuẩn cho mọi đơn vị lập hồ sơ quyết toán.
Thông tư 107/2021/TT-BTC – Điều chỉnh định mức chi phí
Hiệu lực: 25/01/2022
Nội dung nổi bật:
- Cập nhật hệ số, định mức chi phí quản lý dự án theo Phụ lục I.
- Áp dụng hệ số điều chỉnh phù hợp với loại công trình và quy mô.
Thông tư 89/2024/TT-BTC – Kiểm soát viên ngân sách xác nhận quyết toán
Hiệu lực: 15/04/2024
Điểm mới bắt buộc:
- Bổ sung vai trò xác nhận của kiểm soát viên ngân sách trong hồ sơ quyết toán.
- Tài liệu nghiệm thu cần đính kèm ảnh hoặc video chứng minh thực tế hiện trường.
Thông tư 108/2022/TT-BTC – Cập nhật mẫu biểu báo cáo
Hiệu lực: 01/01/2023
Ứng dụng: Mẫu biểu báo cáo quyết toán xây dựng, tổng hợp chi phí, so sánh chi phí thực tế và dự toán ban đầu.
Chuẩn mực Kiểm toán Nhà nước (KTNN)
KTNN số 10 – Kiểm toán tuân thủ
Đối tượng: Đánh giá sự tuân thủ các quy định pháp luật về tài chính – ngân sách.
Ứng dụng: Áp dụng với dự án đầu tư công, dự án có vốn ngân sách.
KTNN số 20 – Kiểm toán báo cáo tài chính
Áp dụng trực tiếp với hồ sơ quyết toán dự án.
Yêu cầu: Báo cáo phải phản ánh trung thực, hợp lý, có đối chiếu số liệu chi tiết – tổng hợp.
Những điểm mới cần đặc biệt lưu ý năm 2025
| Quy định mới |
Tác động thực tiễn |
| Thời hạn nộp quyết toán: 45 ngày (Nghị định 10/2024) | Giúp chủ đầu tư có thời gian chuẩn bị hồ sơ đầy đủ hơn. |
| Xác minh nghiệm thu bằng ảnh/video (TT 89/2024) | Cần chuẩn bị minh chứng hiện trường khi lập hồ sơ. |
| Chi phí phát sinh sau quyết toán được xử lý (NĐ 128/2023) | Mở đường hợp pháp cho xử lý bổ sung nếu có cơ sở. |
Cách cập nhật văn bản pháp lý hiệu quả
Để đảm bảo việc cập nhật văn bản pháp lý được thực hiện một cách hệ thống và hiệu quả, bạn nên phân bổ công việc theo từng quý như sau:
- Quý 1 & Quý 3: Tập trung rà soát các thay đổi trong Luật và Nghị định, nhất là những quy định có ảnh hưởng trực tiếp đến công tác quyết toán vốn đầu tư công và các hoạt động đấu thầu.
- Quý 2 & Quý 4: Ưu tiên cập nhật các Thông tư hướng dẫn và Chuẩn mực Kiểm toán Nhà nước (KTNN) mới được ban hành hoặc sửa đổi, nhằm đảm bảo tính tuân thủ trong quá trình lập hồ sơ và thực hiện kiểm toán.
Nguồn chính thức nên theo dõi thường xuyên:
- ktnn.gov.vn – Cổng thông tin Kiểm toán Nhà nước
- mof.gov.vn – Bộ Tài chính
- thuvienphapluat.vn – Thư viện pháp luật
Công cụ hỗ trợ đề xuất:
- Đăng ký nhận email updates từ các cổng thông tin pháp luật
- Tạo Google Alerts với từ khóa như “Nghị định kiểm toán”, “Thông tư quyết toán”
- Sử dụng RSS feed để nhận thông báo văn bản mới theo danh mục quan tâm
Việc phân bổ và sử dụng công cụ đúng cách sẽ giúp bạn chủ động kiểm soát văn bản pháp lý, tránh tình trạng bỏ sót hoặc cập nhật chậm, đặc biệt trong giai đoạn chuẩn bị hồ sơ quyết toán quan trọng như năm 2025.
Câu hỏi thường gặp (FAQ – Schema)
- Thời hạn quyết toán dự án công theo luật mới là bao lâu?
45 ngày kể từ thời điểm hoàn thành bàn giao công trình, theo Nghị định 10/2024/NĐ-CP.
- Hồ sơ nghiệm thu theo Thông tư 58 gồm những gì?
Biên bản nghiệm thu, hồ sơ hoàn công, hợp đồng, chứng từ thanh toán, hóa đơn.
- Chi phí phát sinh sau quyết toán xử lý thế nào?
Có thể bổ sung nếu có phụ lục hợp đồng và được cơ quan thẩm quyền chấp thuận (NĐ 128/2023).
- Chuẩn mực KTNN số 20 áp dụng cho loại dự án nào?
Áp dụng cho kiểm toán báo cáo tài chính các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước.
Kết luận
Việc nắm rõ toàn bộ hệ thống pháp lý liên quan đến quyết toán – từ Luật, Nghị định, Thông tư đến Chuẩn mực KTNN – là yêu cầu bắt buộc với bất kỳ đơn vị đầu tư công hay kiểm toán nào trong năm 2025. Bài viết này đã hệ thống hóa đầy đủ những quy định cần thiết nhất để bạn không bỏ sót bất kỳ điểm quan trọng nào.
Bên cạnh đó, người đọc có thể liên hệ MAN – Master Accountant Network để nhận trao đổi và tư vấn nghiệp vụ giúp giải quyết các vấn đề nhanh chóng và chính xác thông qua:
- Mobile / Zalo: 0903 963 163 – 0903 428 622
- Email: man@man.net.vn
